Proceset teknike indirekte të përkthimit Gijos autorius: Diana Kristo
|
|---|
Diana Kristo
Jungtinės Amerikos Valstijos
Local time: 14:52
iš anglų į albanų
+ ...
1. Përkthimi literal(transliterimi). Ky lloj përkthimi që më thjesht do ta quanim përkthimi fjalë për fjalë, do të thotë kalimi i tekstit të origjinalit në tekstin e përkthyer korrekt si nga ana kuptimore ashtu dhe gramatikore e idiomatike. Në rastet më të mira kjo ndodh kur kemi të bëjmë me gjuhë të përafërta të së njëjtës familje, si frëngjishtja me italishten.
Në rastin e shqipes me anglishten gjejmë mjaft transliterime për shkak të koncepteve të nj�... See more 1. Përkthimi literal(transliterimi). Ky lloj përkthimi që më thjesht do ta quanim përkthimi fjalë për fjalë, do të thotë kalimi i tekstit të origjinalit në tekstin e përkthyer korrekt si nga ana kuptimore ashtu dhe gramatikore e idiomatike. Në rastet më të mira kjo ndodh kur kemi të bëjmë me gjuhë të përafërta të së njëjtës familje, si frëngjishtja me italishten.
Në rastin e shqipes me anglishten gjejmë mjaft transliterime për shkak të koncepteve të njëjtë ose pothuaj të njëjtë jashtëgjuhësorë, huazimeve nga gjuhë të tilla si greqishtja e vjetër, latinishtja dhe frëngjishtja që i gjejmë në të dyja gjuhët si dhe nga konvergimi i mendimit dhe më pak i strukturave gjuhësore.
Por ky proces, i cili shkakton dhe më pak dhimbje koke për përkthyesin, bëhet i rrezikshëm dhe i papranueshëm kur teksti i përkthyer:
1. Merr kuptim tjetër. Këtu është fjala më tepër për shprehjet idiomatike si \"He always ploughs the sand\" por edhe për shumë raste të tjera si \"Dual Language/Two way Immersion Program\";
2. Nuk jep kuptim fare (Mundohuni të përktheni fjalë për fjalë \"He is the twig in your government\".
3.Eshtë i pamundur për arsye strukture si: \"He was listening no more\".
4. Nuk korrespondon me asnjë koncept jashtëgjuhësor të shprehur në origjinal si:
\"He sent him a white feather in an envelope\".
5. Korrespondon me diçka por jo në të njëjtin nivel të gjuhës (në anglisht i drejtohemi me \"you\" edhe fëmijës).
Ka edhe mjaft raste të tjera që hasen gjatë përkthimit dhe që do të dëshëroja t\'i diskutonim këtu.
[addsig] ▲ Collapse
| | | | Diana Kristo
Jungtinės Amerikos Valstijos
Local time: 14:52
iš anglų į albanų
+ ...
TEMOS KŪRĖJA(S) | Transpozicioni | Mar 16, 2003 |
Transpozicioni është procesi sipas të cilit një formë gramatikore ose pjesë e fjalisë së origjinalit zëvendësohet me një pjesë tjetër pa ndryshuar kuptimin e mesazhit.
Transpozicioni është dy llojesh:
1. I detyruar.
2. Sipas dëshirës.
Në shqip kemi p.sh.: \"Me t\'u ngritur nga shtrati\" ose \"Sapo u grit nga shtrati\". Në anglisht kemi një formë bazë (as soon as he got up).
Kur kemi raste të tilla si \"pasi të kthehet/pas... See more Transpozicioni është procesi sipas të cilit një formë gramatikore ose pjesë e fjalisë së origjinalit zëvendësohet me një pjesë tjetër pa ndryshuar kuptimin e mesazhit.
Transpozicioni është dy llojesh:
1. I detyruar.
2. Sipas dëshirës.
Në shqip kemi p.sh.: \"Me t\'u ngritur nga shtrati\" ose \"Sapo u grit nga shtrati\". Në anglisht kemi një formë bazë (as soon as he got up).
Kur kemi raste të tilla si \"pasi të kthehet/pas kthimit\" në anglisht e përkthejmë \"after he returns/after his return\" pra i lihet përzgjedhjes së përkthyesit në përshtatje me kontekstin.
▲ Collapse
| | | | Anila Mayhew (X) 
Jungtinės Amerikos Valstijos
Local time: 12:52
iš anglų į albanų
+ ...
| Faleminderit | Mar 17, 2003 |
E dashur Dr. Kristo,
Thjesht desha t\'ju falenderoj per thesarin e madh te njohurive qe shprehni ketu. Po me ktheni pak mallin e viteve te Fakultetit te Gjuheve te huaja.
Eshte veshtire te jetosh larg vendlindjes dhe artikujt e revistat profesionale ne lidhje me perkthimin t\'i shijosh pothuajse vetem ne gjuhen e huaj.
| | | | Diana Kristo
Jungtinės Amerikos Valstijos
Local time: 14:52
iš anglų į albanų
+ ...
TEMOS KŪRĖJA(S)
Modulimi është një ndryshim i origjinalit për qartësim. Cilësohet edhe si \"gur prove\" për përkthyesin, zotësinë e tij, sepse është tregues i njohurive jashtëgjuhësore të tij. Modulimi është një nga praktikat më formuese të lejuara.
Disa nga ndryshimet:
1. Konkretja për abstrakten: (to sleep in the open - të flesh në qiell të hapur)
2. Shpjegues: (you are quite a stranger - s\'të shohim më, je zhdukur fare)
3.Pjesa për të gjit... See more Modulimi është një ndryshim i origjinalit për qartësim. Cilësohet edhe si \"gur prove\" për përkthyesin, zotësinë e tij, sepse është tregues i njohurive jashtëgjuhësore të tij. Modulimi është një nga praktikat më formuese të lejuara.
Disa nga ndryshimet:
1. Konkretja për abstrakten: (to sleep in the open - të flesh në qiell të hapur)
2. Shpjegues: (you are quite a stranger - s\'të shohim më, je zhdukur fare)
3.Pjesa për të gjithën: (he cleared his throat - pastroi zërin (përpara se të flasë)
4. pohim për mohim ose e kundërta: (this is easy - kjo nuk është e vështirë)
5. Ndrrim i simboleve (he earns an honest dollar - e fiton bukën me djersë, me ndershmëri).
▲ Collapse
| | |
|
|
|
Diana Kristo
Jungtinės Amerikos Valstijos
Local time: 14:52
iš anglų į albanų
+ ...
TEMOS KŪRĖJA(S)
Dy tekste mund të shprehin të njëjtin kuptim duke përdorur mjete krejtësisht të ndryshëm stilistikorë dhe strukturorë. Shembulli klasik i ekuivalencës është kur dikush vret dorën dhe në gjuhë të ndryshme e shpreh dhimbjen duke lëshuar tinguj të ndryshëm (në shqip \"olele\" në anglisht \"ouch\", në frëngjisht \"aie\", etj.). Ky shembull flet qartë për karakterin e veçantë të ekuivalencës. Shpesh ajo ka karakter sintagmatik dhe ka të bëjë me totalin e mesazhit. Në... See more Dy tekste mund të shprehin të njëjtin kuptim duke përdorur mjete krejtësisht të ndryshëm stilistikorë dhe strukturorë. Shembulli klasik i ekuivalencës është kur dikush vret dorën dhe në gjuhë të ndryshme e shpreh dhimbjen duke lëshuar tinguj të ndryshëm (në shqip \"olele\" në anglisht \"ouch\", në frëngjisht \"aie\", etj.). Ky shembull flet qartë për karakterin e veçantë të ekuivalencës. Shpesh ajo ka karakter sintagmatik dhe ka të bëjë me totalin e mesazhit. Në fakt, pjesa më e madhe e ekuivalencës është e fiksuar dhe përbën pjesë të repertorit frazeologjik, pra idiomat, proverbat, etj.
Në përgjithësi, proverbat ofrojnë ilustrimin më të mirë të ekuivalencës, p.sh \"make a mountain out of a molehill\" (bëj mizën buall, bëj qimen tra), \"go off the handle\" (dal nga kapistalli), \"he always plaughs the sand\" (ai gjithënjë rreh ujë në havan), etj. ▲ Collapse
| | | | Diana Kristo
Jungtinės Amerikos Valstijos
Local time: 14:52
iš anglų į albanų
+ ...
TEMOS KŪRĖJA(S)
Konsiderohet edhe si kufiri më i largët ku mund të arrijë përkthimi. Përdoret në ato raste kur mesazhi nuk ekziston në gjuhën në të cilën përkthejmë. Në të tilla raste kemi zëvendësim të një situate me një tjetër. Mund të quhet edhe ekuivalencë situatash. Ky lloj përkthimi merr parasysh ndryshimet intelektuale, kulturore dhe gjuhësore që ekzistojnë midis të dyja gjuhëve. Po sjell si shembull katër vargje nga \"Hamleti\" dhe përkthimin e tyre nga Noli:
Do... See more Konsiderohet edhe si kufiri më i largët ku mund të arrijë përkthimi. Përdoret në ato raste kur mesazhi nuk ekziston në gjuhën në të cilën përkthejmë. Në të tilla raste kemi zëvendësim të një situate me një tjetër. Mund të quhet edhe ekuivalencë situatash. Ky lloj përkthimi merr parasysh ndryshimet intelektuale, kulturore dhe gjuhësore që ekzistojnë midis të dyja gjuhëve. Po sjell si shembull katër vargje nga \"Hamleti\" dhe përkthimin e tyre nga Noli:
Doubt thou the stars are fire
Doubt that the sun doth move
Doubt truth to be e lier
But never doubt I love.
Thuaj yjtë s\'janë zjarr,
Thuaj dielli u shua
Thuaj jeta është varr
Po mos thuaj që s\'të dua
Sikurse shihet, përkthimi i Nolit ndryshon nga origjinali edhe në formë edhe në përmbajtje. Origjinali është varg me shtatë rrokje, ndërsa përkthimi i është përshtatur vargut më popullor të gjuhës shqipe, tetë rrokëshit. Origjinali ka 23 fjalë ndërsa përkthimi 18, pra janë lënë jashtë pesë fjalë dhe janë ndryshuar shtatë të tjera. Kështu fjala \"doubt\" është përkthyer me fjalën e bukur shqip \"thuaj\", fjala \"move\" me \"u shua\", duke ndryshuar krejt figurën e origjinalit, fjalët \"e vërteta\" dhe \"gënjeshtër\" Noli i ka zëvendësuar me \"jetë\" dhe \"varr\" duke ndryshuar kështu edhe kuptimin edhe metaforën. Nga të katër vargjet dy janë ndryshuar krejtësisht, dmth gjysma e strofës i përgjigjet qëllimit por jo kuptimit dhe figurave artistike të autorit.
Edhe Faik Konica e ka përkthyer këtë pjesë por ka ndjekur metodën franceze të përkthimit, pra atë të përkthimit të poezisë në prozë:
\"Ki dyshim se yjtë janë zjarr; ki dyshim se dielli tundet; ki dyshim se e vërteta është gënjeshtër; po kurrë mos ki dyshim se të dua\".
Si përfundim mund të them se Noli nuk ka bërë një përkthim të thjeshtë siç është transliterimi i fjalëve, por një rikrijim poetik, në të cilin arti i autorit është kryqëzuar me atë të përkthyesit dhe ka dhënë një hibrid të mrekullueshëm, një perlë të poezisë shqiptare.
▲ Collapse
| | | | Šis forumas neturi moderatoriaus. To report site rules violations or get help, please contact site staff » Proceset teknike indirekte të përkthimit | TM-Town | Manage your TMs and Terms ... and boost your translation business
Are you ready for something fresh in the industry? TM-Town is a unique new site for you -- the freelance translator -- to store, manage and share translation memories (TMs) and glossaries...and potentially meet new clients on the basis of your prior work.
More info » |
| | Anycount & Translation Office 3000 | Translation Office 3000
Translation Office 3000 is an advanced accounting tool for freelance translators and small agencies. TO3000 easily and seamlessly integrates with the business life of professional freelance translators.
More info » |
|
| | | | X Sign in to your ProZ.com account... | | | | | |
Login to reply/comment 
